Ślizień Stefan Jan h. własnego Świat (ok. 1650? — 1707), referendarz litewski, wierszopis.
Był synem Aleksandra Kazimierza (zob.) i jego pierwszej żony Teodory z Mieleszków. Miał trzech braci rodzonych, a z drugiego małżeństwa ojca z Heleną z Filipowiczów dwanaścioro przyrodniego rodzeństwa: osiem sióstr i czterech braci, m.in. Michała Ignacego Brunona (zob.).
Ś. uczył się w kolegium jezuickim w Lublinie (na pewno w r. 1667); potem być może studiował w Akad. Wil. Już w r. 1672 służył w oddziale jazdy armii kor., prawdopodobnie pod dowództwem podczaszego sieradzkiego Andrzeja Modrzewskiego (Modrzejowskiego), z którym uczestniczył w jesienno-zimowej wyprawie hetmana w. kor. Jana Sobieskiego na czambuły tatarskie; brał udział w starciach 7 X t.r. pod Radrużem, 9 X pod Komarnem i 14 X pod Petranką. Następnie walczył w kampanii jesiennej 1673 r. przeciw Turkom, m.in. w bitwie pod Chocimiem 11 XI t.r., gdzie być może służył w pułku woj. bracławskiego Jana Potockiego. Uczestniczył w rozpoczętej w grudniu t.r. wyprawie korpusu chorążego kor. Mikołaja Hieronima Sieniawskiego do Mołdawii, a po zakończeniu tych działań porzucił służbę wojskową i wrócił na Litwę. Dwa lata służby w armii kor. opisał w dedykowanym marszałkowi w. lit. Aleksandrowi Hilaremu Połubińskiemu poemacie Haracz krwią turecką Turkom wypłacony (Wil. 1674). Zapewniał: «te tu tylko podjazdy i te prace piszę w których byłem sam, nie te co od drugich słyszę». Jego opis wyprawy chocimskiej i samej bitwy był często wykorzystywany przez historyków wojskowości.
Na sejmiku gromnicznym w Brześciu Lit., 2 II 1675, uczestniczył Ś. w elekcji deputatów do Tryb. Głównego Lit. Dn. 31 XII t.r., będąc już sekretarzem królewskim, jako poseł od króla Jana III, przedstawił na sejmiku przedsejmowym pow. słonimskiego królewskie propozycje do instrukcji. Prawdopodobnie w chorągwi pancernej (petyhorskiej) A. H. Połubińskiego uczestniczył w r. 1676 z wojskiem lit. w kampanii i bitwie pod Żurawnem (29 IX — 14 X). Po zakończeniu walk opuścił swój oddział 21 XI w Brześciu Lit.; być może był już wtedy chorążym. Wybrany na sejmiku 10 XII, posłował na sejm 1677 r. z pow. słonimskiego woj. nowogródzkiego. W dyskusji na sesji sejmowej 27 II t.r. nad sprawą przysięgi marszałka poselskiego (zobowiązanie do publikowania tylko tych konstytucji, na które jest zgoda całej izby i niepopieranie obcych interesów) oraz rozciągnięciem obowiązku składania jej na wszystkich posłów, sprzeciwił się przysięganiu przez izbę poselską. Ujawnił wtedy, że Litwini, używając «podstępu wojennego», zgodzili się w izbie poselskiej na przysięgę marszałka, a wystąpili przeciw niej w izbach połączonych; wywołało to oburzenie posłów kor. Postawa Ś-a w sprawie przysięgi może sugerować jego związki z opozycją antydworską, z Pacami. Jednak to prawdopodobnie Ś. przedstawił projekt uchwalenia przez Litwinów pogłównego, co z kolei wskazuje na jego powiązania z dworem. Ś. spisał dość szczegółowy Diariusz sejmu (Nacyjanal’na Bibliateka Belarusi w Mińsku). Ponieważ oczekiwał w Warszawie na druk konstytucji sejmowych, nie pojechał na sejmik relacyjny do Słonimia wyznaczony na 26 V. Wywołało to oburzenie szlachty, która potępiła go w uchwalonym na tym sejmiku laudum i wysłała posła do Warszawy z tym dokumentem. Ś. tłumaczył się listownie 9 VI obiektywnymi trudnościami, ale ostatecznie przybył do Słonimia i złożył relację na powtórnym sejmiku 14—15 VI. Szlachta miała mu za złe, że licząc na urząd pisarza ziemskiego słonimskiego, forsował na sejmie zgodnie z intencją dworu podatek pogłównego, podczas gdy drugi z posłów słonimskich, Leon Połubiński, wojewodzic nowogródzki, na znak protestu przeciw temu obciążeniu fiskalnemu wyjechał z Warszawy. Ś. zaprzeczał temu zarówno wobec szlachty, jak i w listach do przywódcy antydworskiej fakcji na Litwie, kanclerza lit. Krzysztofa Paca.
Ś. reprezentował swą chorągiew na komisji wojskowej w Wilnie, rozpoczętej 31 VIII 1677, limitowanej i wznowionej 9 X t.r. Z braku środków nie mogła ona zaspokoić żądań finansowych wojska, toteż oficerowie i delegaci zanieśli 4 I 1678 do ksiąg grodzkich wileńskich protestację oraz złożyli oświadczenie, że w tej sytuacji nie godzą się na zwinięcie chorągwi. Zapewne z powodu konfliktu z r. 1677 ze szlachtą słonimską Ś. wybrał się na sejmik deputacki do Oszmiany 2 II 1678 i wygłosił na nim stosowną mowę. Na sejmiku przedsejmowym słonimskim 3 XI t.r. został wybrany na posła na sejm 1678/9 r., nie wiadomo jednak, czy uczestniczył w obradach w Grodnie. W r. 1678 nowy star. oszmiański Marcjan Bogusław Rymkiewicz Polski mianował Ś-a podstarościm. Już 23 X t.r. wystąpił Ś. z tytułem sekretarza JKM, co wskazuje na jego związki z dworem. Wziął udział w sejmikach gromnicznych w Oszmianie 2 II 1679 oraz 2 II 1683, kiedy został obrany kandydatem na urząd pisarza ziemskiego. Być może on (lub jego ojciec) był posłem z pow. słonimskiego na sejm 1683 r. W czasie obrad sejmiku relacyjnego w Oszmianie, 31 V t.r., powierzono mu ułożenie odpowiedzi na list króla Jana III w sprawie zdrady Jana Andrzeja Morsztyna; zgodnie z wolą władcy przygotował tekst potępiający ekspodskarbiego w. kor. Urząd pisarza ziemskiego oszmiańskiego, uzyskany dzięki regalistycznej postawie, piastował już 1 VI t.r. Wiosną 1687 zabiegał o podkomorstwo oszmiańskie, a za załatwienie tego oferował regentowi kancelarii mniejszej kor. Stanisławowi Antoniemu Szczuce 100 fl.; urzędu jednak nie otrzymał. Na sejmiku przedsejmowym w Oszmianie, 5 XI 1688, został obrany przez jedną z grup szlachty (zapewne regalistów) posłem na sejm nadzwycz. t.r. w Warszawie wraz z Rymkiewiczem Polskim, jednak podczas rugów poselskich obu wykluczono z izby poselskiej. Obrany na sejmiku elekcyjnym 23 I 1690 w Oszmianie jednym z kandydatów do urzędu chorążego oszmiańskiego, przegrał z kandydatem Sapiehów. Zapewne te niepowodzenia oraz brak wsparcia ze strony przywódców fakcji dworskiej skłoniły Ś-a do przyłączenia się do stronnictwa Sapiehów, mających wówczas przewagę na Litwie. Zaciągnął się jako towarzysz do chorągwi husarskiej woj. wileńskiego i hetmana w. lit. Kazimierza Jana Sapiehy i w sierpniu 1694 wziął udział w dowodzonej przez niego wyprawie na Podole. Na kole generalnym pod Dubienką, 9 VIII t.r., wojsko lit. wysłało swoich posłów, m.in. Ś-a, do króla i prymasa Michała Radziejowskiego dla zamanifestowania poparcia dla Sapiehy w jego konflikcie z bp. wileńskim Konstantym Kazimierzem Brzostowskim. W mowie na audiencji u króla 19 VIII w Warszawie Ś. bronił hetmana przed zarzutami Brzostowskiego, a biskupowi zarzucił celowe rozpalanie nienawiści do Sapiehy i armii lit. Podkreślał lojalność wojska lit. wobec hetmana i prosił Jana III o obronę przed biskupem wileńskim. Wdzięczny Sapieha dopomógł Ś-owi w wyborze na sejmiku słonimskim na posła na sejm 1695 r. Wobec kontrowersji wokół marszałka poprzedniego sejmu Andrzeja Kazimierza Kryszpina Kirszenszteina (Kirszensztejna), który tym razem został wybrany na posła na rozdwojonym sejmiku żmudzkim (zwolennicy Sapiehów wybrali inny komplet posłów), Ś. zaproponował złożenie przez króla powtórnego sejmiku dla Żmudzi, by przeprowadzić wybór Kryszpina Kirszenszteina i umożliwić mu objęcie na sejmie funkcji marszałka starej laski. Ś. domagał się też skasowania mandatu pozywającego Sapiehę przed sąd sejmowy, który to mandat bp. wileński uzyskał jeszcze w październiku 1693.
Po śmierci w r. 1696 Jana III, która gruntownie zmieniła sytuację polityczną na Litwie, Ś. przyłączył się do rosnącego w siłę ugrupowania przeciwnych Sapiehom republikantów. Był blisko spowinowacony z ich przywódcami (nazywał ich szwagrami), kaszt. witebskim Michałem Kazimierzem Kociełłem, podstolim lit. Leonem Kazimierzem Ogińskim, i marszałkiem oszmiańskim Krzysztofem Despotem Zenowiczem. Dn. 27 VII 1696 został wybrany na sejmiku egzulanckim pow. starodubowskiego (woj. smoleńskiego) w Wilnie na posła na sejm konwokacyjny t.r. Z Zenowiczem reprezentował w r. 1697 pow. oszmiański na sejmie koronacyjnym króla Augusta II. Wziął udział w popisie szlachty pow. oszmiańskiego 2—3 XII t.r., niezgodnie z prawem wezwanej na pospolite ruszenie przez Kociełła. Ś. i horodniczy oszmiański (zapewne Wincenty Kazimierz Łamiński) osobiście odbierali od każdego szlachcica przysięgę na wierność ideom zawartym w laudum przygotowanym przez przywódców republikanckich. Jako poseł pow. mińskiego Ś. uczestniczył w zwołanym nielegalnie przez Kociełła zjeździe szlachty republikanckiej 14—16 VIII 1698 w Wilnie. Będąc «konsyliarzem» Kociełła, wybranego wtedy na pułkownika generalnego lit., uczestniczył jesienią t.r. w wyprawie pospolitego ruszenia lit. przeciw Sapiehom; na polach między Ławnem i Puzewiczami zmuszono ich 20 XII do podpisania niekorzystnej ugody. Ś. był współautorem programu ruchu republikanckiego, zawartego w uchwalonym 21 XII przez szlachtę tzw. laudum puzewickim (grodzieńskim).
Na sejmiku w Oszmianie, 9 II 1699, został Ś. wybrany po raz pierwszy na deputata do Tryb. Głównego Lit., a nazajutrz uczestniczył w tamtejszym sejmiku gospodarczym. Przy inauguracji obrad Trybunału podpisał 26 IV 1700 w Wilnie protest części szlachty zebranej pod przewodnictwem Kociełła przeciw Sapiehom jako wrogom wolności szlacheckiej. Podpis Ś-a nie figuruje pod zawartą 21 VIII t.r. w Wilnie ugodą między republikantami a Sapiehami, co może wskazywać, że jej nie akceptował. Pełnił funkcję sekretarza Konfederacji stanów lit., zawiązanej 21 XII 1698 na polach między Ławnem a Puzewiczami. Wziął udział w kolejnej wyprawie szlachty lit. przeciw Sapiehom, która zakończyła się 18 XI 1700 ich klęską pod Olkienikami. Podpisał uchwały podjęte 24 XI t.r na polach olkienickich. Wyznaczony na komisarza do boku nowo wybranego pułkownika generalnego W. Ks. Lit., Michała Serwacego Wiśniowieckiego, już w styczniu 1701 towarzyszył mu w odebranej Sapiehom Różanej; pełniąc funkcję szefa kancelarii republikantów, organizował ich zjazd w tym mieście 10—14 III t.r. W zgromadzeniu tym uczestniczył jako komisarz z pow. słonimskiego; podpisał wtedy instrukcję posłom, których wysłano do Augusta II po królewską akceptację dla podjętych uchwał. Po limitacji obrad różańskich przygotowywał w Wilnie następną turę zjazdu republikantów; na jego sesjach 2—14 V reprezentował powiaty oszmiański i słonimski. Został wyznaczony na deputata z pow. słonimskiego do odebrania sprawozdań od republikanckich administratorów dóbr sapieżyńskich. Uczestniczył w sejmiku relacyjnym w Oszmianie oraz odbywających się tam sądach fiskalnych. Na pierwszym sejmie 1701 r., na którym reprezentował pow. oszmiański, kilkakrotnie zabierał głos w obronie republikantów, protestując przeciw przypisywaniu im „Postanowienia wileńskiego”, czyli projektu przyznania królowi władzy absolutnej. Występował przeciw stacjonowaniu wojsk saskich na Litwie, sprzeciwiał się wojnie ze Szwecją, dowodził prawa szlachty lit. do stanowienia o sobie. Wrócił do Wilna na dalsze obrady republikantów (od 23 VII), a po limitowaniu ich na 26 IX do Grodna wziął w nich udział, jako komisarz pow. słonimskiego, aż do kolejnej limitacji 26 X. Pełnił wówczas funkcję regenta kancelarii Wiśniowieckiego. Zapewne w tym czasie został rotmistrzem jego chorągwi węgierskiej w armii lit.
Na sejmie 1701/2 r., zwołanym jako sejm zwycz. po limitowaniu poprzedniego, Sapiehowie bez powodzenia próbowali rugować Ś-a z izby poselskiej z powodu ciążących na nim mandatów sądowych. Ś. jednak wielokrotnie zabierał głos, domagając się jak najszybszego obrania marszałka izby i tłumacząc niechęć republikantów do zgody z Sapiehami. Gdy wybrano go do komisji mającej doprowadzić do zgody na Litwie, zagroził, że republikanci nie podpiszą porozumienia, dopóki nie zostanie wybrany marszałek sejmu; jego stanowisko wywołało oburzenie posłów kor. Ostatecznie jednak 16 I 1702 podpisał Ś. akt pacyfikacji W. Ks. Lit. Dn. 28 I t.r. wszedł w skład poselstwa izby do króla z oznajmieniem o wyborze nowego marszałka. Podczas dalszych obrad zaprotestował przeciw nominacji nieindygeny lit. Jakuba Henryka Flemminga na urząd koniuszego lit. Dla wynagrodzenia zasług Ś-a dla ruchu republikanckiego Wiśniowiecki polecił 28 XI wypłacić mu ze skarbu lit. 2 tys. zł. W zjeździe wileńskim republikantów 5—15 III 1703 uczestniczył Ś. jako komisarz do boku Wiśniowieckiego; zjazd ten przekształcił się 7 III t.r. w konfederację generalną W. Ks. Lit. w obronie Augusta II oraz przeciw jego wrogom zewnętrznym (Szwecji) i wewnętrznym (Sapiehom). Reprezentując woj. wileńskie, Ś. wziął udział w zawiązaniu konfederacji generalnej stanów kor. i lit. w Sandomierzu 30 V 1704 w obronie Augusta II. Obrany został wówczas deputatem do sądów konfederackich. Wyznaczony jesienią t.r. przez Wiśniowieckiego, przeprowadzał weryfikację poprawności deklaracji i poboru pogłównego żydowskiego na Litwie. Po śmierci 15 IX woj. witebskiego Kryszpina Kirszenszteina był jednym z kandydatów na wakujący urząd senatorski, ale go nie otrzymał.
Dn. 9 II 1705 na sejmiku w Pińsku (choć chyba nie był w tym powiecie posesjonatem) Ś. razem z Wiśniowieckim został ponownie obrany deputatem do Tryb. Głównego Lit. Gdy Wiśniowiecki, wybrany 27 IV t.r. na marszałka Trybunału wyjechał wkrótce z Wilna na front walk ze Szwedami, na czas swej nieobecności zdał laskę Ś-owi. Mając już od sierpnia 1704 obietnicę królewską nominacji na referendarza lit., Ś. otrzymał ten urząd 15 VI 1705. W Trybunale zdobył uznanie jako «sprawiedliwy i mądry człowiek», który «dobrze sądził». Funkcję substytuta marszałka pełnił w trakcie kadencji wileńskiej (do 12 IX t.r.) i nowogródzkiej (od 12 X); zwłaszcza podczas tej ostatniej musiał zmierzyć się z poważnymi problemami organizacyjnymi. Ostatecznie wbrew niemu sądy 28 I 1706 limitowano i już nie wznowiono. Sprawując funkcję w Trybunale, Ś. odniósł się do uchwały rady konfederackiej (konfederacji sandomierskiej) z listopada 1705, nakazującej płacenie podatków uchwalonych poprzednio na sejmie. Dopatrywał się w tym zamiaru Augusta II nałożenia podatków na mocy uchwały rady senatu z pominięciem sejmu i uważał to za łamanie praw kardynalnych. Namawiano Ś-a, by jako pełniący obowiązki marszałka Trybunału złożył w imieniu tego gremium protest przeciw działaniom króla, on jednak nie zdecydował się na taki krok.
Ś. prowadził od czerwca 1675 zapiski typu silva rerum; były to notatki dotyczące rodziny, mowy okolicznościowe i różnego rodzaju utwory poetyckie (własne i cudze), rachunki, sentencje, krążące po kraju listy, polemiki i paszkwile, publiczne akty odnoszące się do wydarzeń aktualnych i przeszłych, wypisy treści religijnej, medycznej i filozoficznej. W zbiorze znajdują się też zapiski dziada Ś-a, Aleksandra, obejmujące l. 1561—1649. Sylwa z archiwum rodzinnego w Dziewiątkowiczach trafiła do Muz. Krajoznawczego w Słonimie, a stamtąd do Białoruskiej Biblioteki Narodowej w Mińsku; osiem kart rękopisu, autorstwa Ś-a lub jego ojca, zawierające 21 mów weselnych, przechowywane są w Narodowym Arch. Historycznym Białorusi w Grodnie. Mowy Ś-a były cenione przez współczesnych i często kopiowane przez innych zbieraczy sylw. Oprócz opublikowanego poematu Haracz krwią… Ś. był zapewne twórcą innych dużych form literackich; Przemysław P. Romaniuk przypisał mu autorstwo najstarszego poematu o bitwie pod Olkienikami („Opisanie olkienickiej pharsalij w R 1700 9bris 9 die [s] stałej”).
Dzięki swej zapobiegliwości, działalności publicznej i korzystnym mariażom, a także być może kosztem rodzeństwa, Ś. doszedł do dość dużego majątku. Miał dziedziczne Dziewiątkowicze i Urzecze (Krasnystaw) w pow. słonimskim, Kostyki, Kniahinin, Studzionki, Motyki Słoboda Borowiki i Przysłan. Trzymał królewszczyzny: Olesiewicze (pow. oszmiański), do r. 1699 w zastawie od Sokolińskich za 24 tys. zł, i Krewo od r. 1701. Od Jerzego Bauzendorffa Kęsowskiego, stolnikowicza upickiego, kupił w r. 1700 Stajki i Hajany (pow. miński). Posiadał też dobra Białorucze (woj. mińskie), a w Wilnie trzy kamienice oraz dwór na podwileńskich Łukiszkach. Od chorążego nadw. lit. Gedeona Michała Frąckiewicza Radzimińskiego trzymał od r. 1695 (1697?) w zastawie za 9 tys. zł dobra Merecz (pow. wileński), które 16 IV 1700 podnajęli od niego dominikanie z Łukiszek. Ś. zmarł 2 IV 1707.
Ś. poślubił w r. 1682 Zofię Hannę Kociełłównę (zm. zapewne niedługo przed 20 XII 1692), córkę Adama Jerzego, wojskiego starodubowskiego, i zapewne jego pierwszej żony, Klary z Osińskich. Po raz drugi ożenił się w r. 1693 z Teodorą (Teresą) Eufemią Szwykowską (zm. 30 VII 1699, pochowana w kościele Dominikanów p. wezw. św. św. Filipa i Jakuba na Łukiszkach pod Wilnem), córką Aleksandra, chorążyca nowogródzkiego, wyznania ewangelickoreformowanego, i Katarzyny Giblówny, mieszczki wileńskiej, luteranki. Teodora Eufemia przeszła być może na katolicyzm. W r. 1698 odziedziczyła po rodzicach i bracie Dawidzie wartą 75 tys. zł połowę majątku składającego się z Ostaszyna Dołmatowskiego, Burdziewicz, Unichowa, Wyszkowa, Księdzowszczyzny, Rukawczyc, Kaczujci i Kaszczyc (pow. nowogródzki), kamienicy w Wilnie przy ul. Sawicz i dworu w Nowogródku. Swoją część zapisała Ś-owi (przyznanie w Tryb. Głównym Lit. 23 VII 1699). Z pierwszego małżeństwa Ś. pozostawił syna Michała Adama (zob.) i córkę Różę (zm. po 25 XI 1727), żonę najpierw (już w r. 1715) Stefana Antoniego Wołodkowicza, podsędka mińskiego, a od 7 I 1731 Jerzego Antoniego Rogali Iwanowskiego, podstolica wiłkomierskiego, star. wiślickiego. W drugim małżeństwie miał Ś. syna (ur. we wrześniu 1695, zm. w niemowlęctwie) i córkę Teresę Ewę (ur. 1699). Wnukiem Ś-a był Stefan Ignacy Ślizień (zob.).
Deputaci lit.; Estreicher, XXVIII; Niesiecki, VIII; Nowy Korbut, III; Urzędnicy, XI; Urzędnicy lit., I; Żychliński, IV; — Czarniecka A., Nikt nie słucha mnie za życia… Jan III Sobieski w walce z opozycyjną propagandą (1684—1696), W. 2009; Jankowski C., Powiat oszmiański. Materiały do dziejów ziemi i ludzi, Pet. 1897 II; Kołodziej R., Między współpracą a partykularyzmem — Litwini na sejmach w czasach Jana III Sobieskiego, w: Między Barokiem a Oświeceniem. Staropolski regionalizm, Red. S. Achremczyk, „Rozpr. i Mater. Ośrodka Badań Nauk. im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie” 2008 nr 241 s. 129; tenże, „Ostatni wolności naszej klejnot”. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, P. 2014; Romaniuk P. P., Kto był autorem najstarszego poematu o bitwie olkienickiej?, w: Tradycja — metody przekazywania i formy upamiętniania w państwie polsko-litewskim, XV — pierwsza połowa XIX wieku. Materiały XIX Konferencji Komisji Lituanistycznej przy Komitecie Nauk Historycznych PAN w dniach 21—22 września 2010, Red. U. Augustyniak, W. 2011 s. 25—32; Sawicki M., Instrukcje sejmikowe i relacje z wydarzeń publicznych z II połowy XVII wieku w Narodowym Historycznym Archiwum Państwowym w Grodnie, w: Haradzienski palimpsest 2010. Dzjaržaŭnyja i sacyjal‘nyja struktury. XVI—XX st. st., Minsk 2011 s. 138—40; Śliž N., O XVII-wiecznych obrzędach weselnych na podstawie rękopisów z Biblioteki Śliźniów, „Barok. Hist. — Liter. — Sztuka” T. 19/1 (37): 2012 s. 173—7; taż, Sjamja Aljaksandra Sliznja, ašmianskaha stolnika, w: Kultura Haradzienskaha rehiona, prablemy razviccja va umovach polietničnaha sumiežža. Zbornik naukovych prac, Hrodna 2003 s. 39—44; Šapoka A., Lietuva ir Lenkija po 1569 metų Liublino unijos. Jų valstybinių santykių bruožai, Kaunas 1938 s. 348—54; Vicko D., Haradzienski zjezd šliachty WKL 1701 h., w: Haradzienski palimpsest 2010…; tenże, Respublikanska-sapiežynskja pieramovy na zjedzie u Horadni vosiennju 1701 g., „Belaruski histaryčny ahljad” T. 18: 2011 nr 1—2, s. 61—97; tenże, Silva rerum Stafana Jana Sliznia XVII—XVIII st.st. z uspaminami Aljaksandra Sliznja za 1561—1646 hh., „Zabytki dakumientalʼnyja pomniki na Belarusi” T. 11: 2009 s. 62—88; tenże, Silva rerum z XVIII wieku z pamiętnikiem Michała Adama Śliźnia (1691—1752) ze zbiorów Biblioteki Narodowej Białorusi w Mińsku, „Zap. Hist.” T. 75: 2010 z. 3 s. 99—110; — Acta Stanow Wielkiego Księstwa Littewskiego na pospolite ruszenie vigore Laudum Wileńskiego — Anno Domini 1698. Dnia 21. Decembris [b.m.r.w.]; Akty vil. archeogr. kom., XI, XXXIX; Confaederatia Generalna W.X.L. [b.m.r.w.]; Confederacya Generalna Stanów Koronnych i Wielkiego Księstwa Litewskiego na Zjeździe Walnym pod Sandomierzem […] 20 maja 1704 [b.m.r.w.]; Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701—1702, Wyd. P. Smolarek, W. 1962; Metryka Litewska. Rejestry podatkowe Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo wileńskie 1690 r., Oprac. A. Rachuba, W. 1989; Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo nowogródzkie 1690 r., Oprac. H. Lulewicz, A. Rachuba, W. 2002; Niezabitowski S., Dzienniki 1695—1700, Oprac. A. Sajkowski, P. 1998 s. 241; Postanowienie generalne Stanów W.X.Lit. […] na Zieździe Walnym Województw i powiatów, Pospolitym Ruszeniem pod Olkienikami uchwalone RP 1700, Wil. [b.r.w.]; Sarnowski K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, Oprac. J. Woliński, Wr. 1958; Vol. leg., V 853; Vorbek Lettow M., Skarbnica pamięci. Pamiętnik lekarza króla Władysława IV, Oprac. E. Galos, F. Mincer, Wr. 1968 s. 279 (dot. A. Szwykowskiego); Zawisza K., Pamiętniki, Wyd. J. Bartoszewicz, W. 1862 s. 20, 181—2, 186, 190; — AGAD: Dok. papierowe, nr 2647, Arch. Publ. Potockich, nr 163a t. 14 s. 121—2, Arch. Radziwiłłów, Dz. II nr 1650, 1904, 1909, 1910, 1926, księga 30 s. 125—7, Dz. V nr 14572, 14573, 17503 (list z 23 XI 1701), Arch. Zamoyskich, nr 3055 k. 19—20v, 59—62, Kapicjana, 78 pl. 1 s. 154, Zbiór z Muz. Narod., nr 850; Arch. Narod. w Kr., Oddz. na Wawelu: Arch. Młynowskie Chodkiewiczów, nr 1027; B. Czart.: rkp. 175 nr 3, rkp. 567 nr 3; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 6710, 6711; Bibliateka Nacyjanal’naj Akademii Nauk Belarusi w Mińsku: F. 23 op. 1 nr 185 k. 5, 8; Central’na naukova biblioteka Nacionalʼnoï Akademiï Nauk Ukraïny w Kijowie: F. 1 nr 5980 k. 172— 6v, 179—4, nr 5984 s. 238, 241—5, 248, 257—8, 281—4, 292—9, 305—8, 312—20; Lietuvos mokslų akademijos biblioteka w Wil.: F. 17—50 k. 10—12, F. 17—177 k. 129—30, F. 139—5484 nr 22; Lietuvos valstybės istorijos archyvas w Wil.: Senieji Aktai, nr 5 k. 651, nr 45 k. 453—4v, 461—2v, 519—32v, 876—9, 884—5v, 930—1v, 1239—42v, nr 48 k. 525—6v, 665—6v, nr 49 k. 330—1, 579; Nacyjanal’na Bibliateka Belarusi w Mińsku: rkp. 091/4023 (Silva rerum M. A. Śliźnia), rkp. 091/4024 (Silva rerum S. J. Śliźnia); Nacyjanalʼny histaryčny archiŭ Belarusi w Grodnie: F. 1663 op. 1 nr 4, 55, 57, 426; Nacyjanalʼny histaryčny archiŭ Belarusi w Mińsku: F. 1705 op. 1 nr 19 s. 1453—6, F. 1730 nr 3 k. 770—5, F. 1732 op. 1 nr 46 s. 61, F. 1737 op. 1 nr 26 k. 266v, 601; Rossijskij gosudarstvennyj archiv drevnich aktov w Moskwie: F. 12 nr 40 k. 65v—79, F. 389 nr 148 s. 679—80, nr 150 s. 150—1, nr 151 k. 47v—9v; Vilniaus universiteto biblioteka w Wil.: F. 7 rkp. 12/5966 k. 1086—8, rkp. 20/5974 k. 252—6, rkp. 37/13791 k. 124—7, F. 187—25 s. 213.
Andrzej Rachuba